Bệnh giảm áp

15 thg 4, 2014
I. Tổng quan
Những Định Luật liên quan
- Định luật Boyle: Lượng hơi trong bình thay đổi ngược với độ áp. Nghĩa là áp suất càng cao, lượng hơi trong bình càng nhỏ và ngược lại áp suất trong bình càng thấp lượng hơi trong bình càng lớn.
- Định luật Charles: Khối lượng hơi trong bình thay đổi với nhiệt độ. Thí dụ: Hơi lạnh, lượng hơi thấp-Hơi nóng, lượng hơi nhiều.
- Định luật về hơi: Áp xuất 1 X Khối lượng 1 (trong nhiệt độ 1) = Áp xuất 2 x Khối lượng 2 (trong nhiệt độ 2).
- Định luật Dalton: Luật từng phần áp suất, nghĩa là P=Pp1 + Pp2 + Pp3…. Nghĩa là Tổng số áp suất (P) = tất cả tổng số từng phần áp suất (Pp) của khí trơ, dưỡng khí, v…v…
- Định luật Henry: Khi áp suất bình hơi tăng cao, lượng hơi hấp thụ vào cơ thể cũng tăng cao Cuối cùng thì nồng độ hơi hấp thụ trong cơ thể có thể lên cao nhất.

II. Bệnh do lặn sâu:
1. Chấn thương khí áp (barotrauma.pic)
+ Bị thương do lặn sâu dưới nước vì áp suất (barotrauma).
- Bởi vì khi lặn lên lặn xuống, cơ thể bị thay đổi bất chợt theo môi trường áp suất xung quanh.
- Áp suất trong mô phổi, hay trong lỗ tai giữa (middle ear) không cân bằng được tức thời với áp suất xung quanh.
- Nghĩa là khi lặn càng sâu, áp suất xung quanh càng tăng cao, và do đó khối lượng trong phổi và tai giữa càng bị nhỏ lại.
- Theo định luật vật lý, nếu khối lượng quá lớn nhưng áp suất không cân bằng được thì khoảng trống sẽ bị máu và nước dồn vào.

+ Áp suất tai và xoang cũng bị thay đổi khi lặn sâu:
-Thay đổi áp xuất tai giữa và tai trong cùng khi trồi lên hay lặn sâu dưới nước sẽ làm chóng mặt và gây triệu chứng thần kinh.
- Thay đổi áp suất tai giữa khi lặn sâu là thứ thương tích thông thường của thợ lặn gây chảy máu tai và thủng màng nhĩ.
- Thêm triệu chứng khác như đau tai, chóng mặt, hay điếc tai.
- Khi nhoi lên, vì áp suất tăng cao trong tai giữa sẽ làm yếu thần kinh mặt làm tê liệt thần kinh số 7 (Bell’s palsy).

+ Ảnh hưởng tiền đình (vestibules) làm chóng mặt.
- Tất nhiên, thay đổi áp suất sẽ làm hư hại tai giữa.

+ Thương tích phổi vì áp suất là thương tích trầm trọng nhất.
- Khi nhoi lên, áp suất xung quanh thay đổi, không khí trong phổi sẽ làm nở phổi.
- Nhưng nếu khí trong phổi không thể thoát ra bằng hơi thở sẽ làm rách túi phổi và những mô xung quanh phổi.
- Tai nạn dễ xẩy ra khi lặn mà nín thở, hay nếu bị vài thứ bệnh kinh niên như nghẹt phổi hay suyễn.

+ Cách chữa
- Thông thường là dùng thuốc làm tản máu (decongestants),
- thuốc kháng histamines (antihistamines),
- kháng sinh.
- HBO

2. Bệnh do bóng khí trơ - gây ra bởi giảm áp suất (decompression)
+ Kể từ 1980
- Trung bình mỗi năm có 80 trường hợp bị tử vong vì lặn sâu và khoảng 1,000 người phải điều trị chứng bệnh làm giảm áp suất (decompression).
- Phần lớn là những biến chứng thương tích thần kinh hay đôi khi gây tử vong.

+ Bệnh khí trơ:
- Khi áp suất xung quanh giảm sẽ sinh bênh vì khí trơ (Nitrogen) chạy vào máu và mô. Khí trơ ảnh hưởng phổi, tai và hệ thống thần kinh.
- Nguy hiểm hơn nữa là nếu không khí tích tụ trong trung thất (mediastinum), dưới da, trong mô phổi hay mạch máu có thể bị nghẹt vì không khí.
- Bọt không khí chạy lên não gây tai biến mạch máu não, hay những triệu chứng khác như hôn mê, kinh phong, bại liệt, chóng mặt, mắt hoa.
- Phải chữa trị cấp cứu bằng dưỡng khí, phục hồi áp suất (recompression)

+ Triệu chứng nặng xuất hiện như:
- Tê mình và chân tay, tê quanh ngực, cẳng yếu, đau lưng, đau bụng dưới, không đại tiện hay tiểu tiện được.
- Tủy sống bị chẩy máu, sưng nước, mô thần kinh bị suy thoái.
- Khi não bị thương tích làm tâm thần thay đổi, lẫn lộn, yếu sức, nhức đầu, đi đứng không vững, mắt không thấy đường hay nhìn một thành hai.
- Hai chân bị tê liệt, nói không được.

+ Điều trị đặc hiệu là HBO (Oxy cao áp)
-  HBO có hai tác dụng: làm giảm kích thước những bóng khí của bệnh khí trơ & gia tăng ô-xi trong tất cả các mô trong cơ thể.
- Nếu cho bệnh nhân thở ô-xy nguyên chất ở áp suất 3 atmosphere thì lượng ô-xy hòa tan trong máu sẽ lớn hơn trên 20 lần so với bình thường, điều này giúp cho cơ thể có thể sử dụng ô-xy trong tình trạng nguy cấp.
- Chi phí điều trị tại Singapore khoảng 200USD/h, trong khi, chi phí cho một lần điều trị ô-xi cao áp tại Việt Nam chỉ có 120.000 đồng/h.
Tags: , ,
Hãy like nếu bài viết có ích →